Nederlands
ADALET Türk Hukuku Avukatlık ve Danışmanlık Bürosu

YURTDIŞI MAHKEMELERİNDEN ALINAN BOŞANMA KARARININ TÜRKİYE'DE TANINMASI VE TENFİZİ

Resmi Gazete’de 7 Şubat 2018 tarihinde yayımlanan “Yabancı Ülke Adlî Veya İdarî Makamlarınca Verilen Kararların Nüfus Kütüğüne Tescili Hakkında Yönetmelik” in uygulaması, başlamış bulunmaktadır.

Böylelikle; yabancı bir mahkemenin veya idari makamın verdiği boşanma kararı, Türkiye’de mahkemelerde tanıma davası açılmasına gerek kalmaksızın, kişilerin aile kütüklerine tescil edilebilecek.

Ancak; tenfiz hükümleri (nafaka, velayet vb.) içeren kararlar için, yine Türk Mahkemeleri’ne başvurmak gerekecektir.

Tanıma işleminin tescili için iki tarafın da başvuru yapması gereklidir. Bu başvuru taraflarca bizzat yapılabileceği gibi yasal temsilcileri ve vekilleri aracığı ile yapılabilecektir. İki tarafın aynı anda, aynı yerde başvuru yapması şartı aranmamakla birlikte; iki başvurunun arasında en fazla 90 gün olabilecektir.

Yabancı ülkelerden verilen boşanma, velayet, alacak gibi hukuk davalarına dair kararlar tanıma - tenfiz kararı alınmadan Türkiye' de icra olunamaz. Yurtdışındaki vatandaşlarımızın yabancı ülkelerden aldıkları boşanma kararları Türkiye de tanıma - tenfiz edilmeden hiçbir hukuki geçerlilik taşımaz. Yabancı mahkemeden boşanmış eşler, Türk mahkemelerinden alacakları bir tanıma -tenfiz kararını nüfusa gönderildikten sonra boşanmış sayılırlar.

Yabancı mahkemelerden hukuk davalarına ilişkin olarak verilmiş ve o devlet kanunlarına göre kesinleşmiş bulunan ilamların, Türkiye de icra olunabilmesi; yetkili Türk mahkemesi tarafından tenfiz kararı verilmesine bağlıdır. Yabancı mahkemelerin ceza ilamlarında yer alan kişisel haklarla ilgili hükümler hakkında da tenfiz kararı istenebilir. Tenfiz davalarında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemeleridir. Kesinleşmiş yabancı mahkeme kararı aslı ve onanmış tercümesi dosyaya sunulunca mahkeme tenfize ve tanımaya dair kararını vermektedir.

Şartları:

1- Yabancı Mahkeme tarafından verilmiş bir mahkeme kararının aslı olacak,( 2675 S.Y.nın 36 ve 37. Maddesinde istenen belgeler ayrı ayrı sayılmıştır.)

2- Verilen bu karar kesinleşmiş olacak,

3- Yabancı Mahkeme Kararının tamamının(eksik tercüme kabul edilemez) yeminli tercüman tarafından Türkçe'ye tercüme edilmiş ve resmi kurumlar tarafından tasdik edilmiş onaylı sureti bulunacak.

4- Tenfizi istenen kararın mutlaka mahkeme tarafından verilmesi ve mahkeme hükmü niteliği taşıması gerekir. Belediye ,Eyalet valiliği vb. idari birimlerin verdiği kararın tenfizine karar verilemez.

5- T.C. ile ilamın verildiği yabancı devlet arasında yasadan doğan fiili veya hukuki karşılıklılık (mütekabiliyet) veya bu konuda anlaşma(sözleşme) olmalıdır.

6- Yabancı Mahkeme Hükmünün kamu düzenine açıkça aykırı olmaması gerekir, (örneğin Türk hukukunda aslonan velayet konusunda küçüklerin menfaatleridir(Ruhsal ve Düşünsel gelişimi). Eğer bu kural göz ardı edilmiş ise tenfiz kararı verilemez.)

7- İlamın Türk Mahkemelerinin kesin yetkisine girmeyen bir konuda verilmiş olması gerekir.(Taşınmazın aynına ilişkin davalarda Türk mahkemelerinin yetkisi kesindir.) ancak boşanma ,ayrılık ve evliliğin iptali gibi davalar da kesin yetki yoktur.

8-Yabancı ülke kanunları uzarınca kendisine karşı tenfizi istenen kişinin hükmü veren mahkemeye usulüne uygun bir şekilde çağrılmamış veya o mahkemede temsil edilmemiş yahut bu kanunlara aykırı bir şekilde gıyapta hüküm verilmiş olsa dahi , bu kişinin yukarıda ki hususlardan birine dayanarak tenfiz istemine karşı Türk mahkemelerine itiraz etmemiş olması gerekir. İtiraz etmiş ise davanın reddine karar verilmelidir. Kısacası Tenfiz kararı verilebilmesi için yabancı mahkeme tarafından usulüne uygun olarak karşı tarafa savunma hakkı verilmesi gerekir.

9- Türklerin kişi hallerine ilişkin yabancı ilamda Türk kanunlar ihtilafı kuralları gereğince , yetkili kılınan hukukun uygulanmamış ve Türk vatandaşı olan davalının tenfize bu yönde itiraz etmemiş olması gerekir. (2575 s. k. 13.madde) Diğer bir anlatımla Türk kanunlar ihtilafı kuralları gereğince Türklerin boşanma davaları için öngörülen hukukunun uygulanmadığının belirlenmesi ve bu yönde davalının itirazda bulunması halinde tenfiz kararı verilemez.